Bir
mühendisin kıymeti her yaşta bilgisi ile tecrübesinin toplamı ile ölçülür.
Fevzi Akkaya
İncelediğimiz
mühendis 25 yaşında diploma almıştır. Dağarcığında birçok bilgi ile
şantiyeye ayak basmıştır. Fakat bu bilgisini kullanma tecrübesine sahip
bulunmuyor, heyecanlı ve ürkektir. İlk görevi kendisine teslim edilir
edilmez bu bilgiler, kafasında, sıra gözetmeden birbirini itip öndekinin
yerini almaya başlar, hepsi kifayetsiz, gözükür, sarıldığı mektep
kitapları bile derdine çare olamaz. (Aslında bu bilgilerini kullanma tecrübesine
henüz sahip değil.)
İlk günlerin
heyacanı geçtikten sonra, yavaş yavaş bilgisini kullanma tecrübesini
edinmeye başlar. 8 ile 10 senelik bir devreden sonra, 35 yaşlarında, tecrübe
eğrisi, bilgi eğrisi ile çakışır, mühendis artık bilgisini kullanma
tecrübesini edinmiştir. Artık bir inşaat nosyonuna sahip olmuştur.
Bu devre yürür
geçer, mühendis mektep kitaplarından gayri kitaplar edinmeye ve kütüphanesini
teşkil etmeye başlar. Tecrübesi arttıkça, kafasında bilgileri tasnifli
olarak yerleşir, bunlara yenileri eklenir ve mühendisin bilgi dağarcığı 65
yaş civarına kadar artmakta devam eder...(Nokta. devam edelim :)
65 yaşına
gelen mühendis, o zamana kadar edindiği tecrübe ve bilgiye sahiptir, ama
yenilerini edinme kabiliyeti artık kalmamıştır.
Yaşı
ilerledikçe hafızası da gerilemeye başlar, 70'e kadar kendini idare eder, 75'de
artık eskimiştir, ama kendisi farkında değildir. 75'den sonra ise hafızası
süratle gerilemeye başlar, yenilerinden eskilere doğru gerek bilgi gerekse
tecrübe dağarcığı hızlanarak boşalır. Boşaldıkça mühendis eski günlerin
tatlı hikayelerini anlatmakla yetinir, taki Emrihak vakti olup nalları
dike...(takriben yaş 80 !)
Eğer bu mühendis
devlet memuru ve 65 yaşında emekli olmuş ve köşeye çekilmiş ise, pek
hikaye anlatmaya vakti kalmaz, çoğu zaman fakir, iki sene içinde toparlanır
gider...
25
- 35 yaş arası : Tecrübesizlik Devresi
Bu devrede
mühendis hatalar yapacaktır. Bu hataların bir kısmı zarasızca bertaraf
edilirse de bir kısmı direkt veya endirekt zararlara sebeb olur. (işinden
dolayı şantiyeyi yekun bir gün geciktirse, bir günlük şantiye masrafı =
Endirekt zarar)
Zaman
ileledikçe hata oranı azalır, fakat yaptığı hatalar ilk günkülerden ağır
olur. Bunun sebebi kendisine duymaya başladığı emniyettir, halbuki daha kafi
miktarda hata işlememiştir.
Böylece mühendis
devre sonuna erişir, dağarcığında yetişiri kadar (hata/zarar) derslerinden
oluşan bir tecrübe birikimi vardır, artık bilgilerini emniyetle kullanacak
tecrübeye sahip olmuştur.
Not
: Herşey bir bedel karşılığı elde edilir. Bu devredeki zarar yekünü
mühendisin tecrübe edinmesi için önenen bedeli teşkil eder. (Küçücük
bir fark : bedel mühendisin cebi yerine şantiye kasasından karşılanır.
(Vakti ile bizler için de karşılandığı gibi.))
45
- 65 yaş arası : En verimli devre
Birinci
devreden çıkan mühendisin bilgi ve tecrübe eğrileri yükselmeye devam eder
ve nihayet 45~65 yaşları arasında en verimli devresine ulaşır.
Ama
zannedilmesin ki hiç hata yapmaz, o da beni beşere özgü hataları yapabilir.
Fakat bu hatalar, asgari düzeydedir ve büyük zararlar doğurmayacak
niteliktedir. (İşin garibi, bir hata işlerler, arkasından aynı hatayı
bir daha işlerler.)
Bu devreye
ulaşmış olan mühendis, dizayn yapabilir, projeleri kritik edebilir,
alternatifler düzenleyebilir, inşa metodları tespit edebilir düzeye erişmiştir.
Rahatça
şantiye ve teknik büro şeflikleri yapabilir, şirket hatta şirketler yönetebilir.
65
- 75 yaş arası ve sonrası
65'e ulaşan
mühendisin bilgi ve tecrübesi doruğa ulaşmıştır. Ama bu yaştan sonra
heyacanı azalır,
evvelce sefa görünenler yavaş yavaş cefa rengine boyanmaktadır.
Mühendis
70'e kadar idare eder, 75'den sonra ise koyuverir. (75'den sonrası için söz
yok!)
Mühendis
yavaş yavaş faal hayattan çekilmeye başlar, yeni bilgi ve tecrübe edinmez,
fakat dağarcığında kıymetli bir hayat tecrübesi birikmiştir. Danışmanlık,
yönetim kurulu üyelikleri için (fakat ancak ve en çok 75'e kadar) biçilmiş
kaftandır.
İncelemede
prototip mühendis olarak 25 yaşında diploma alıp 80'e kadar yaşayan bir mühendis
seçildi.
Prototipin
dışındaki bazı mühendislerde, tecrübe eğrisi az veye çok yükselirse de,
bilgi eğrisi, start noktası olan diploma tarihinden sonra, mektep bilgi
seviyesinin altına düşmeye başlar. Zamanla bilgi ile alakalarını keserler.
Bunlar kendilerine 'Metremikap Mühendisi' derler, hemen hemen yalnız
tecrübeleri ile iş görürler, okumuş formene eşittirler. Halbuki : Bir
mühendisin kıymeti, her yaşta, bilgisi ile tecrübesinin toplamı ile ölçülür.
Mühendisler
şaraba benzerler, eskidikçe kıymetlenirler derler. Doğrudur ama
grafikleri prototipe benzeyenler için ve 70 yaşına kadar geçerli olmak üzere...
Metre
mikap mühendislerine gelince, bunlar hava almışlardır ve sirkeye dönüşmüşlerdir.
İyi bir
projeci için min devre 35 yaş sonrası, iyi bir büro şefi için min. devre
45 yaş sonrasıdır.
Bir
mühendis 25 - 35 yaş arasındaki tecrübe devresini şantiyede geçirmeden
hele ilk günden büro mühendisliğine karar verirse, bilmelidir ki
ebediyen eksik kalır, şantiyeye hitab eden projeler yapamaz, statikerlikten öteye
geçemez.
Not
: Burada sözü edilen bilgiden kasıt, şüphesiz bütün kütüphaneyi
nokta virgül kafada emre amade bulundurmak değildir. Nokta virgül hariç,
mektepte veya mektep sonrası edinilen klasik ve teknik bilgilerin işe yarar
veya günlük işte kullanılır halde tutulması, derinleşmek istenilen
mevzularda başvurulacak literatürün bilinmesidir.
Yukarıdaki
metnin tamamı Fevzi Akkaya'nın "Şantiye El Kitabı" adlı eserinden
alınmıştır.
