|
BETON İŞLERİ
Beton Hazırlama
- Küp deneylerinin 3, 7, 28 günlük
mukavemetleri saptanarak kesin karışımlar belirlenir ve ardından uygulamaya
geçilir.
- Beton karışımının betoniyerde, karışımdan
sonra vibratörlenmeden önceki hacmi vibratörlendikten sonraki hacminden daha
büyüktür. Örneğin betoniyerin bir harmanı işlenmiş 1 m3'den daha az ise
çimento dozu gereğinden fazla demektir. Bu dengenin sağlanmasından sonra sürekli
üretime geçilir. Özellikle beton ağırlıklı şantiyelerde çimento zayiatının
en önemli nedeni budur.
- Betonyerin teorik kapasitesi bilinir, pratik
kapasitesi ise iş başlarken anlaşılır. Bu kapasite genel olarak teorik
kapasitenin %75-80'i kadardır. Kapasitenin zaman zaman harman sayılarak
kontrol edilmesi faydalı olur.
- Beton siloda depo ediliyorsa, depo
edilen miktarın bir transmikserin alabileceği miktardan fazla olmaması
gerekir.
- Sıcak iklimlerde ve beton taşıma yolunun
uzun olduğu yerlerde, kuru karışım yapan betonyerler tercih edilmelidir.
Beton tesisinin veriminin düşük olduğu
saptanırsa aşağıdaki olasılıkları göz önüne almak gerekir.
- Suyun debisi yetersizdir
- Çimentonun betoniyer kazanına gelişi aksıyordur.
- Kum çakıl malzemesi stoğun gerisinde kalmıştır.
- Operatör yeterli değildir.
Beton dökümü ve nakli
- Beton sabit beton pompası ile dökülecekse,
pompanın kapasitesi betonyerin kapasitesinden küçük olmaz. Pompanın beton
alma ağzının 1 harmanı bir defada alabilecek büyüklükte olması gerekir.
- Beton döküm yerine ayrışmadan ve suyunu
kaybetmeden götürülmelidir.
Elle beton dökümü
- Betonun küreğe dolması için kıvamı gereğinden
az veya fazla sulu olmamalıdır. Slamp'ının 5-8 cm olması uygundur.
Beton kovası ile
- Beton perdeye dökülüyor ve perde dar ya da
3m.'den derin ise beton hunisi kullanılmalıdır.
- Beton dökümü sonunda, beton etesi günde
devam edecekse, mesai sonunda kova mutlaka temizlenmelidir. betona başlarken de
kova iyice yıkanır ve ilk beton kova ıslakken doldurulur.
- Kovaların belli periyotlarla atölyeye tamire
gitmeleri gerekir.
- Beton döküm sırasında kapaklardan su sızmamalıdır.
Doğrudan Transmikserle
- Beton dökülen yapı elemanı, temel türü
bir eleman olmalıdır ve miksere kalıbın yanına kadar yanaşabilmelidir.
Konveyor band ile
- Bant uzunluğuna göre yatay taşıma 20m.,
band eğimi %25 civarındadır.
Beton Pompası ile
- Pompa betonu bir takım özelliklere sahip
olmalıdır.
- Beton slamp'ı 8 ile 10 arası
- Çimento dozu min 250 kg/m3
- En iri malzeme 30 mm
- Kum miktarı istenilen mukavemete göre
maksimum
- Beton malzemesinde toz ya da kil miktarı şartnamelerdekilerden
az
- Pompaya verilen beton prize başlamamış
- Beton çok iyi karışmış, üniform yapıda
olmalıdır.
- Betona başlarken yaklaşık 0.5 m3 kadar çimento
ile sulu bir karışım yapılarak pompaya verilir. Sonra normal betona geçilir.
- Betonlama sonunda veya devam eden betonlarda
vardiye değişimlerinde pompa iyice temizlenmelidir.
- Özellikle sabit beton pompasının boruları
sık sık kontrol edilmelidir. Zamanla boru ağızları aşınır ve beton boru
içinde hareket ederken ek yerlerinden su sızar, bu betonun akışkanlığının
azalmasına dolayısıyla, boruların sık sık tıkanmasına sebep olur.
- Sabit pompada mümkün olduğu kadar az dirsek
kullanılmalıdır. Çok aşınan borular mutlaka değiştirilmelidir.
- Beton pompasının bir yerden bir yere gidişi
sırasında boruların toplanmış ve araçtaki orijinal konumunda olmaları
gerekir. Aksi durumda aracın devrilme olasılığı yüksektir.
Betonun Kalıba Yerleştirilmesi
Kitle Betonları
- Vibratörlenen noktalar yaklaşık 50cm.aralıkla
ve şaşırtmalı olmalıdır. Vibratör tabana hafifçe değdirilerek ve dik
olarak yavaşça çıkarılır.
- Vibratörler beton yayma işinde kullanılmazlar
- Vibratör tutulan yere bir daha vibratör
tutulmaz.
- Vibatörün demire değdirilmemesi gerekir,
aksi halde vibratör kafası sık sık arızalanır, demir titreşeceği için
de betonla aderansı azalır.
- Beton dökümü sırasında kalıp vibratörü
ya da ahşap bir çekiç ile kalıpta bir titreşim sağlanırsa beton yüzünü
düzgün çıkarmak mümkün olur
Perde kolon gibi düşey
elemanlarda
- Derin kolon (2.5-3 m'den derin) ve perdelerde
huni kullanılarak ayrışmanın önüne geçilir.
- Vibratör düşey doğrultuda kullanılmalıdır.
Burada da yayma işlemi vibratörle yapılmaz.
Döşeme ve kirişlerde
- Döşeme demirleri ezilmeden ve döşeme
vibratörleri veya şişe çapı küçük olan vibratörler kullanılarak beton
dökülür.
Betonun korunması ve betonda katkı maddeleri
- Betona başlamadan önce kalıplar ıslatılır.
- Beton kürü, beton bitiminden takriben 12
saat sonra başlar. Kür ihmal edilmemelidir.
- Hava sıcaklığının 40 derece civarı olması
halinde püskürtme küründen iyi sonuç alınmayabilinir. Bu durumda ıslak çuvallarla
beton yüzü örtülerek kür yapılır ve çuvalların devamlı ıslak tutulması
sağlanır. Bu tür kür 4-6 gün aralıksız devam eder.
- Kür işlemi yaz aylarında güneşin kuvvetli
olmadığı sabah ve akşamları yapılır. Öğle zamanı betonun sulanması
betonun çatlamasına neden olabilir.
- Katkı maddeleri betona beton tesisinde
eklenir. İmal edilmiş betona katkı maddesi eklenmemesi gerekir, çünkü bu
takdirde karışım imalat sırasında olduğu gibi homojen olmaz.
Betonun soğutulması
- Hava sıcaklığının olumuz etkisi başladığı
anda ilk alınacak önlem trannsmikserin kazanını beyaza boyamaktır.
Yetmiyorsa kazanın etrafı çuval bezi (kanaviçe) ile sarılır ve devamlı
nemli tutulur.
- Beton ısısı imalat sırasında da yüksek
oluyorsa çimento silolarının etrafının ısı tecrit malzemesi ile kaplanması
uygundur.
- Bu arada çakıl ve kumu sulamak da ısı
derecesini bir ölçüde düşürür. Bütün bu tedbirlere rağmen beton ısısı
istenenden yüksekse, o zaman beton suyu, su su soğutucuları ile yaklaşık +2
dereceye kadar soğutularak kullanılır. (Betonda kullanılan su bazı madensel
tuzlar içerdiğinden -4 derecede de donmayabilir.
Beton deney küpünün alınması ve korunması
- Beton numunesi çok dikkatli alınmalı ve dış
tesirlerden korunmalıdır.
- Betonun, küp numunesi kalıbına yerleştirilmesi
ve sıkıştırılmasına özen gösterilir ve beton küp, şartnamelerin
istediği gibi korunur.
|